Süskind

Gisteravond , 6 mei, naar de film Süskind geweest met vriendin Heleen en onverwachts met vriend Ayaz erbij. Heel erg leuk weer naar de film. sinds ik lid ben van het filmparkhuis en voor 6 euro een film kan zien, merk ik dat ik nu vaker ga en ik vind het genieten.. zeker omdat de films uit het wat alternatieve filmhuiscircuit mij toch wel erg boeien en aanspreken.. Zelden kom ik uit de film met een gedachten van dit had ik niet moeten doen.. of de gedachte dit was niks.. elke film die ik tot dusver heb gezien is genieten en steeds weer zit ik in tranen.. vraag me niet hoe maar het lukt. Ook deze keer, een sfeertje in de film die helaas onderbroken word door een pauze.. ik vind dat ze dat moeten afschaffen.. zeker in een film waar het publiek, ( het was uitverkocht) zo ademloos zit te kijken en te luisteren en zo zit te genieten van deze film.... dat toen de film in de pauze ging het publiek gewoon bleef zitten in de hoop dat de film toch nog door zou gaan maar helaas we moesten en zouden uit de zaal om wat te drinken.. jammer heel jammer vind ik dat soms maar het is niet anders. Aan het eind van de film is het de maker van deze film het weer gelukt... ik zat weer te huilen.. ik kan dat niet bij dit soort films het droog houden. Het is wederom een aanrader voor heel veel mensen.. zeker voor de mensen die nog steeds niet beseffen wat er in de oorlog is gebeurt.. Het mooie vind ik dat ook hierin duidelijk is dat men slachtoffer is van de situatie.. dat men keuzes moet maken en niet altijd de beste keuzes of even mooi verantwoord.. Ik moet de laatste tijd vaak denken aan het lied van Adele Bloemendaal/ Jasperina de jong , De bokken en de schapen. Een prachtig lied ook over keuzes maken.. ( zoals bekend staat er een link naar dit lied.. door op de roze titel te klikken kom je bij het lied). Ik zit nu nog meer met verbazing het nieuws te volgen over het gebeuren in dat plaatsje waar men weer eens niet begreep waar het nou  echt om gaat, op 4 mei, we herdenken dan de gevallenen voor de vrijheid. En dan maakt het niet meer uit voor wie je vocht je vocht voor de vrijheid die we nu nog elke dag vieren met onze keuzes met onze dagelijkse dingen. We mogen geloven wat we willen, mogen houden van wie we willen houden, we mogen studeren wat we willen en dragen wat we willen.. en zeggen wat we willen, en denken wat we denken.. dank zij al die miljoenen mensen die voor de vrijheid vochten en vechten en gestorven zijn of nu nog sterven...... laten we de bekrompenheid laten varen... en gewoon de vrijheid vieren en de slachtoffers voor de vrijheid herdenken en dit vooral doorgeven aan onze kids, en soms aan de ouderen... mede omdat een schokkend verhaal me toch weer raakt..Vriend Frans, werkt in een winkel en natuurlijk op 4 mei gaat de winkel vroeg dicht in verband met dodenherdenking. Komt een mevrouw aanlopen die kwa leeftijd de oorlog zeker heeft meegemaakt. en  vraag waarm de winkels dicht gaan.. het antwoord omdat het 4 mei is.. waarom de vrouw nog vraagt en???? Dodenherdenking.......is het antwoord.. Mevrouw beledigd want ja ze kan nu niet die net nie passende schoenen of jurk kopen die ze de volgende dag toch met spijt in haar hart terug moet brengen omdat hij net niet past bij die zilveren ketting die ze van haar oma heeft geerfd, juist ja die, die de oorlog overleefde....
( het verhaal is wel een beetje veel aangedikt maar het feit blijft dat deze vrouw inderdaad zich afvroeg waarom de winkels zo vroeg dichtging)
Wat een film allemaal ook niet oproept eigenlijk in zon korte tijd.. kortom een aanrader voor een ieder en zeker om eens op school te laten zien aan onze kids..

verhaal

1942. In het door de nazi’s bezette Amsterdam besluit de joodse Walter Süskind handjeklap met de SS te spelen. Het is een levensgevaarlijk kat- en muisspel, waarmee hij honderden kinderen van transport naar de concentratiekampen weet te redden. Terwijl de razzia’s toenemen en het net zich verder sluit rond de joodse gemeenschap, riskeert Walter alles wat hem lief is en toont hij de moed van een held. Een even aangrijpende als adembenemende, waargebeurde geschiedenis.

Walter Süskind
De hoofdpersoon in de film is Walter Süskind, een van de belangrijke medewerkers van de Joodsche Raad. Dit bestuurlijk orgaan werd door de Duitse bezetter in het leven geroepen met als doel de deportatie van de Nederlandse joden efficiënt te laten verlopen. Bij het transport van de joden naar de vernietigingskampen speelde Walter Süskind een sleutelrol. Hij stond aan het hoofd van de Hollandsche Schouwburg, die door de nazi’s als deportatiecentrum was aangewezen. Maar deze verantwoordelijke positie wist Süskind in samenspel met het Amsterdams studentenverzet ook te gebruiken om een groot aantal mensen, waaronder honderden kinderen, te behoeden voor deportatie.

Rescentie van de film;

Een echte oorlogsheld is Walter Süskind nooit geworden. Integendeel, door zijn op het eerste gezicht goede band met de Duitse legerofficieren tijdens de Tweede Wereldoorlog zagen velen de Jood Süskind als een verrader, een overloper. Toch zijn er tot vandaag de dag vele Joden die hun leven aan zijn heldhaftige daden tijdens de Tweede Wereldoorlog te danken hebben. En hoewel Walter Süskind als Joodse verzetsheld al wel de nodige bekendheid geniet, worden zijn daden nu met de gelijknamige film 'Süskind' ook aan een groots publiek getoond. Het verhaal speelt zich af in Amsterdam ten tijde van de Duitse bezetting. Om te voorkomen dat hijzelf en zijn gezin naar Duitsland getransporteerd worden, sluit Walter (Jeroen Spitzenberger) zich aan bij de Joodsche Raad. Deze zorgt dat het uitzettingsproces van de Joden soepel verloopt en Walter wordt hier hoofdverantwoordelijk voor. Als tegenprestatie komen hij en zijn familie in eerste instantie niet op de lijsten te staan om afgevoerd te worden. Al snel komt Süskind met Felix Halverstad (Nasrdin Dchar) en Piet Meerburg (Tygo Gernandt) in aanraking en bedenken ze samen het plan om de lijsten te vervalsen en hierdoor met name kleine kinderen voor transport te behoeden. Een levensgevaarlijk plan, waarvoor hij zowel zijn eigen leven als dat van zijn gezin op het spel zet. Door met de Duitse generaal Ferdinand aus der Fünten (Karl Markovics) vrienden te worden, probeert hij zijn riskante dubbelrol verborgen te houden. Na eerdere kleinere rollen in onder andere 'Alles is liefde' en 'De tweeling' speelt Jeroen Spitzenberger nu zijn eerste hoofdrol in een grote film en hij weet dit personage op een sterke, geloofwaardige manier neer te zetten. Met name de overtuigende, een beetje blufferige manier waarop hij de eenzame Ferdinand aus der Fünten weet in te palmen en op zijn gevoelens inspeelt is heel sterk gedaan. Het indringende duet dat ze met zijn tweeën zingen (tegen de eenzaamheid van Ferdinand), met Walter als pianist en zanger, is hiervan het hoogtepunt. Het is vanaf dit moment dat Ferdinand Süskind als een vriend gaat zien en zijn diepere gevoelens met hem deelt. Sympathie zal je echter nooit voor Ferdinand gaan krijgen; hoezeer hij zijn ziel ook blootlegt, je blijft hem zien als het gezicht van de vijand. Voor de overige grote rollen is gekozen voor Nyncke Bleekhuyzen, als Hanna Süskind (de vrouw van Walter), en Katja Herbers, die te zien is als Fanny Phillips, die een belangrijke rol heeft bij het smokkelen van de kinderen. Daarnaast zijn de kleine bijrollen van Chava voor in ‘t Holt en Ramsey Nasr sterk. Chava speelt Sylvie, een Joodse prostitué die voor de SS werkt en Walter met een vet Amsterdams accent duidelijk maakt wat er werkelijk gebeurt met de Joden die worden afgevoerd. Ramsey speelt Mendel Blumgarten, een nogal vreemde Jood die op het punt staat afgevoerd te worden en ondanks dit lot toch op het eerste gezicht vrolijk blijft zingen en dansen, want ‘wat moet je dan, beter wordt het toch niet’ en hiermee zet hij Süskind voor het eerst aan het denken over zijn rol in de Joodsche Raad. Wat meteen opvalt bij het zien van 'Süskind' is de enorm goed getroffen sfeer. De treurige sfeer is uiteraard logisch gezien de setting waarin het verhaal zich afspeelt, maar het zijn met name de enorme beklemmend- en ongemakkelijkheid die je op zult merken. De film grijpt je aan vanaf de eerste seconde en gedurende de film wordt dit alleen maar meer. De perfect getroffen sfeer is dan ook het grootste pluspunt van deze film. Daarnaast verdient ook de ondersteunende muziek van Bob Zimmerman en componist Nando Eweg veel lof. Deze is nooit overdreven dominant aanwezig maar draagt absoluut bij aan de dramatiek van sommige scènes. Met 'Süskind' levert regisseur Rudolf van den Berg - na eerder al onder meer ‘Tirza’ - wederom een zeer sterke film af. Er is bewust voor gekozen om een meeslepend verhaal te vertellen en niet zozeer een geschiedenisles te geven en hierin is de film geslaagd. De basis van het verhaal is historisch correct en dat is heel belangrijk. Daarnaast is er aan dramatiek geen gebrek en je merkt dat de film naar een mooie climax toewerkt naarmate het net rondom Walter zich begint te sluiten. De film voelt, ondanks dat er al vele andere films over de Tweede Wereldoorlog gemaakt zijn, toch vernieuwend aan. Het feit dat het puur om de situatie in Amsterdam gaat en we (vrijwel) geen treinen en concentratiekampen te zien krijgen zorgt hier voor. De film stelt de rol van de Joodsche Raad en het gemak waarmee de Nederlandse Joden werden afgevoerd nadrukkelijk aan de orde. Zo is 'Süskind' toch nog een beetje een geschiedenisles, maar dan wel een heel erg interessante.

Martijn Scheepers