woensdag 15 maart 2023

Tentoonstelling Vermeer

 

Vriendin Heleen vroeg of ik zin had met haar naar deze tentoonstelling te gaan in het Rijksmuseum, en ik ben daar altijd voor in, mede omdat ik benieuwd ben naar wat voor schilderijen er hangen en zeker omdat ik weet dat het de grootste tentoonstelling is over het werk van Vermeer, met werk uit de hele wereld. dus wat wil ik nog meer..het is genieten..

Gelukkig waren wij 1 van de gelukkigen dat we met de kaart van de vriendenloterij gratis het museum in konden,  en we waren er vroeg bij met het reserveren. omdat het totaal uitverkocht is..  we konden wel pas laat in de avond, 19.15, is niet laat maar ook een bijzondere tijd.. alleen is het jammer dat de rest van het museum dicht is, maar goed ik denk na een overdosis Vermeer dat het ook wel lekker is om niets meer te hoeven zien maar gewoon lekker in de bus en bus terug naar huis te kunnen gaan.

We zijn heerlijk op tijd vertrokken en hebben in Amsterdam bij een leuk klein restaurant gegeten, heerlijke pasta met als toetje een chocolade mousse met vanille ijs en slagroom. heerlijk.

Daarna zijn we naar het museum gelopen, veel te vroeg maar we mochten erin, dus wij naar binnen, nadat we onze tassen en jassen in een kluis hadden gedaan konden we naar binnen. 

We lazen dat hij eigenlijk heel weinig had geschilderd, maar wel bijzondere dingen, hij heeft maar als ik het goed heb onthouden 36 werken gemaakt, waarvan er 27 waren te zien.. erg boeiend ook om ze te zien.

Vooral als je weet dat ze van over de hele wereld zijn verzameld prachtig.

Doordat het zo kleinschalig is ben je er vrij vlot doorheen, tenzij je elke detail tot in de puntjes wil zien.

Dus we gingen op tijd terug naar de bus en wilden de bus van 20.02 halen maar die hebben we net gemist, maar gelukkig kwam er een andere bus dus die konden we pakken.  we zagen een 3 en een 7 dus wij stapten heel mooi in deze bus.. totdat ik ineens tegen Heleen zei, dit ziet er heel anders uit dan op de heen weg, waarop Heleen zei, dat komt omdat het donker is.. maar ik begon wel te twijfelen, totdat ik ineens zag dat we in bus lijn nummer 357 zaten en niet in de bus die we moesten hebben we hadden 397. Dus Heleen naar de chauffeur en vragen of we hiermee naar Schiphol konden komen. nee maar hij stopte in Amstelveen en dan konden we zo overstappen op de bus naar Schiphol, dus wij daar overgestapt, stonden nog even op het verkeerde perron maar uiteindelijk kwamen we goed terecht. konden we met de bus naar Schiphol, daar aangekomen, stopten we vlakbij de halte naar Alphen dus wij meteen door naar die bus die we haalden en om 21. 30 deed ik de sleutel in mijn voordeur, vol goede en mooie beelden en herinneringen.. heerlijk.


recensie van de tentoonstelling

Recensie Vermeer tentoonstelling in Rijksmuseum: hopelijk gaat de expositie niet ten onder aan eigen succes

 
‘De koppelaarster’ uit 1656 speelt een cruciale rol in de Vermeerexpositie in het Rijksmuseum. Normaal hangt dit doek in de Gemäldegalerie Alte Meister in Dresden.Beeld Staatliche Kunstsammlungen Dresden

Vermeer is de eerste overzichtstentoonstelling van de Delftse meester in het Rijksmuseum. Het is te hopen dat de expositie niet ten onder gaat aan haar eigen succes.

Is hij het nou wel of is hij het niet? Linksboven in het schilderij De koppelaarster, gesigneerd en gedateerd 1656, staat een man die zich tot de toeschouwer richt. Brede grijns, biertje in zijn hand. Met zo’n blik van, u begrijpt wat hier gaande is.

Een zelfportret van Johannes Vermeer, denken kenners al lang. Want de manier waarop hij zich aan de kijker presenteert, de houding en blik, die passen heel goed bij een zelfportret. Maar zeker is dat niet, er is geen ander portret van Vermeer bekend. Niet voor niets staat de schilder al sinds mensenheugenis bekend als de Sfinx van Delft.

En wat gebeurt er eigenlijk precies op dat bewuste schilderij? De sleutel tot de betekenis is een glinsterende munt die op het punt staat om van een mannenhand naar een vrouwenhand over te gaan. Er wordt betaald voor seks en op de achtergrond is de koppelaarster afgebeeld, een oudere vrouw die zich verheugt op de commissie. Ook een brede grijns.Oogcontact

De koppelaarster speelt een cruciale rol in de spectaculaire overzichtstentoonstelling van Johannes Vermeer in het Rijksmuseum. In zaal één hangen de twee stadsgezichten van Vermeer, Gezicht op Delft en Het straatje. De bezoeker wordt als het ware zijn wereld in gelokt.

Daarna volgt een zaal waarin Vermeer Vermeer wordt. Vier schilderijen laten zijn vroege ambities zien. De schilder was begin 20 en had zich als beginnend schilder toegelegd op grote doeken, twee met religieuze thema’s en een met een mythologisch onderwerp. En dan opeens komt hij met De koppelaarster. We zien de stap van Bijbel naar bordeel.

Het is ook de stap naar zeventiende-eeuwse mensen die in alledaagse interieurs zijn afgebeeld. Ook de truc met een figuur die oogcontact maakt met de kijker zien we later een paar keer zien terugkomen. Net als de tafel en een quasi slordig gedrapeerd kleed.

Hekjes

Eigenlijk is de tentoonstelling met schilderijen van Johannes Vermeer een primeur. De schilder geldt al anderhalve eeuw als een . Het Rijks heeft vier publiekslievelingen van de Delftse meester in de collectie, maar van een overzichtstentoonstelling kwam het nooit. Elders was die er overigens wel, in Washington en Den Haag, bijna dertig jaar geleden. Toen hingen daar 22 schilderijen van Vermeer, afkomstig uit de hele wereld.

Dat gaat nooit meer gebeuren, dacht iedereen. De schilderijen zijn allemaal hoogtepunten in de musea waar ze vandaan komen. Niemand staat te springen om een Vermeer uit te lenen. Tot medewerkers van het Rijks acht jaar geleden hoorden dat de drie Vermeers uit The Frick Collection in New York misschien uitgeleend zouden kunnen worden, iets wat nooit eerder was gebeurd. The Frick ging verbouwen en toen bleek er toch iets mogelijk.

Nu hangen er liefst 28 Vermeers in het Rijksmuseum. De Franse architect en ontwerper Jean-Michel Wilmotte maakte een tentoonstellingsontwerp voor 28 schilderijen in tien zalen. De meeste Vermeers zijn bescheiden van formaat, maar ze zijn zeer ruim gehangen, in stemmige, donkere zalen. Sommige schilderijen, zoals Het melkmeisje, hebben zelfs een eigen zaal gekregen. Met velours beklede hekjes houden de bezoekers op gepaste afstand. Hoge gordijnen zijn een knipoog naar de vele gordijnen in de schilderijen van Vermeer.

Tronies

Het Rijksmuseum , die in elk werk experimenteert met licht en schaduw, illusies en effecten die beïnvloed waren door de camera obscura. Vermeer liet indrukken uiteenvallen in lichtvlekjes en vaak maakte hij onderscheid tussen scherpe en onscherpe delen van de voorstelling, op een manier die erg aan fotografie doet denken.

In een zaal hangen kleine schilderijen van tussen 1664 en 1667, waarin vrouwen van dichtbij zijn geportretteerd. Echte portretten zijn het niet. Het gaat om tronies, karakteristieke koppen, vaak met ongewone kostuums. Het meisje met de parel is ongetwijfeld het beroemdste exemplaar. Het schilderij gaat overigens vervroegd terug naar het Mauritshuis en is dus maar tot en met 30 maart op de tentoonstelling.

Veel aandacht gaat ook uit naar de twee tronies van de National Gallery of Art in Washington, waarvan er één volgens dat museum zelf. Het Rijks is het daar niet mee eens en presenteert het schilderij als: ‘Hier toegeschreven aan Johannes Vermeer.’

Vervalsingen

De tentoonstelling wil nadrukkelijk dicht bij de meester en zijn werkwijze komen en laat allerlei randverschijnselen buiten beschouwing. De  van Han van Meegeren komen in de vuistdikke catalogus bijvoorbeeld helemaal niet voor.

Wel veel aandacht is er voor de religieuze en morele betekenis van sommige schilderijen. Bekend was dat Vermeer dicht bij een jezuïtenstatie woonde, maar de invloed van de jezuïeten op zijn werk blijkt nu veel groter dan gedacht.

Er is veel te zien en veel te ontdekken op de tentoonstelling. Kan een bezoek dan toch nog tegenvallen? Helaas, Vermeer kan ten onder gaan aan zijn eigen succes. De schilderijen nodigen stuk voor stuk uit om van dichtbij te worden bekeken, maar als er hordes mensen voor staan, wordt niemand daar vrolijk van.

Niet lang nadat het Rijksmuseum bekendmaakte dat er al 100.000 kaarten waren verkocht, moest de teller alweer worden bijgesteld naar 200.000. Als dat zo doorgaat zouden de bezoekersaantallen van Late Rembrandt, de best bezochte tentoonstelling in het Rijksmuseum ooit, wel eens verbroken kunnen worden. In 2014-2015 kwamen daar 520.000 bezoekers op af. 

 










 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten