Selma (film)

 

Vanavond naar de film geweest met een stel vrienden. De film Selma was aan de beurt. Wat een mooie film weer, een film dit je weer doet nadenken over hoe de wereld soms zo verknipt in elkaar zit. Een film die je ook weer doet beseffen dat als er iemand opstaat er altijd volgelingen zijn.... in dit geval dus Martin Luther King, wat goed uitpakte gelukkig.  Een film die ook mij weer dingen liet zien die ik niet wist, maar het was een film die je tot nadenken zet, die je laat ervaren hoe dingen anders zijn dan je soms denkt, maar ook de kracht van de media, de kracht van de mensen die in iets geloven.. kortom weer een film die een ieder zou moeten gaan zien.

 

 

recensie van de film:

 

 

Regie: Ava DuVernay | Cast: David Oyelowo (Martin Luther King Jr.), Carmen Ejogo (Coretta Scott King), Oprah Winfrey (Annie Lee Cooper), Tom Wilkinson (Lyndon B. Johnson), Tim Roth (George Wallace), Trai Byers (James Forman), Stephan James (John Lewis), e.a. | Speelduur: minuten | Jaar: 2014

Met de rellen in de Amerikaanse steden Ferguson en New York nog vers in het geheugen is wel duidelijk geworden dat racisme zelfs in de wat men doorgaans beschaafde wereld noemt maar heel moeilijk uit te bannen is. Of er nu wel of geen sprake is van buitensporig politiegeweld tegen zwarte Amerikanen, de discussies woeden nog steeds in alle hevigheid in de Amerikaanse samenleving. Dit maakt de Martin Luther King-biopic Selma dan ook helaas nog steeds maatschappelijk en politiek relevant. Daarbij doet de vraag er niet toe of er nu krampachtig of juist zeer terecht tegen het verschil in huidskleur wordt aangekeken. Het feit dat er nog steeds sprake is van het gevoel van ongelijkheid zegt eigenlijk al genoeg. We maken in Ava DuVernays portret kennis met de dominee twee jaar na zijn memorabele 'I Have a Dream'-speech bij het Lincoln Memorial in Washington. Zijn droom is in 1965 verre van werkelijkheid geworden, ook al is hij in de tussentijd onderscheiden met de Nobelprijs voor de Vrede.

Selma concentreert zich rond het gelijknamige stadje in Alabama waar vele Amerikanen, onder wie ook geestelijken van diverse pluimage samenkwamen. Samen wilden ze een vuist maken tegen het onvermogen van de zwarte bevolking om hun kiesrecht uit te oefenen. Formeel gezien mochten ze stemmen, hetgeen verklaart waarom president Lyndon Johnson en zijn gouverneur George Wallace er geen onrecht in zagen, maar de praktijk lag een stuk gecompliceerder. Dit blijkt uit één van de eerste scènes waarin een zwarte vrouw die zich als stemgerechtigde wil laten registreren (een wederom aan het acteren geslagen Oprah Winfrey) aan zo'n absurd moeilijke toelatingstest wordt onderworpen, dat ze wel kan fluiten naar het stemhokje. Door dit soort bureaucratische pesterijen bleef het hele juridische apparaat in blanke handen. Want alleen met stemmogelijkheid kon je rechters kiezen of als jurylid optreden in de rechtszaal.

DuVernays toont ons met haar zelfgeschreven scenario een situatie waar de onrechtvaardigheid vanaf druipt. Alleen als je boter op je hoofd hebt of een keiharde plank voor je kop, kun je hier anders over denken. Het voor twee Oscars genomineerde Selma is, alle nobele bedoelingen ten spijt, dan ook een enorme open deur. Veel interessanter is hoe de filmmaakster haar hoofdpersoon neerzet. Aanvankelijk is King een betrouwbare idealist die nog net geen aureooltje boven zijn hoofd heeft zweven. Gaandeweg wordt het beeld van de dominee wat genuanceerder. Ook hij heeft zijn onhebbelijkheden en fouten, al doet DuVernay hier behoorlijk obscuur over. Dit wordt bijvoorbeeld geïllustreerd in een krachtige scène waarin Kings vrouw haar echtgenoot bevraagt over zijn mogelijk buitenechtelijke escapades. Toch vertikt DuVernay het om echt haar nek uit te steken. Veel van de rafelige kantjes van Kings persoonlijkheid stipt ze enkel aan zonder hier echt uitwerking aan te geven.

Het is een stuk veiliger voor de regisseur om zich te richten om de rassenongelijkheid, samengebald in een drietal aangenaam tot de verbeelding sprekende marsen van Selma naar het verderop gelegen Montgomery. Er gaat nog wat gedoe aan vooraf, waaronder onenigheid tussen een groep studenten en de laffe moord op blanke medestanders, maar dat de neuzen dezelfde richting op zullen gaan, staat van meet af aan buiten kijf. Weinig solide is de uitwerking van president Johnson, ondanks de uitstekende invulling door Tom Wilkinson. We zien hier een president die het zich allemaal laat aanleunen en weinig daadkrachtig overkomt. DuVernay, die de officiële toespraken van King niet mocht gebruiken dus daarom zelf maar met haar scenarist aan het variëren sloeg, weet wel uitstekend het tijdsbeeld van de bekrompen States in de sixties te schetsen. De raciale ongelijkheid die hier naar voren komt is zo evident fout dat ze hier moeilijk een buil aan kan vallen. Dit maakt, de uitstekende vertolkingen van met name Interstellar-acteur David Oyelowo en een heerlijk schmierende Tim Roth ten spijt, Selma tot een imposante maar voorspelbare publiekspaaier die het vooral moet hebben van indrukwekkende vertolkingen en een rake setting.