Official Secrets (film)

We zagen deze film als voorfilmpje en meteen dachten Heleen en ik, die willen we zien. Was voor ons geen twijfel over mogelijk. Deze film zou de moeite waard zijn om te bekijken. Dus meteen geboekt voor de late voorstelling van de zaterdagavond. Dit was meteen ook de laatste film die we in het filmhuis zouden bekijken in 2019.

Van deze film heb ik gewoon geen spijt wat een film, en wat een list en bedrog in de wereld, afschuwelijk. Wat een geweldige sterke vrouw.. Een absolute aanrader

recentie van de film

Regie: Gavin Hood | Cast: Keira Knightley (Katharine Gun), Matt Smith (Martin Bright), Matthew Goode (Peter Beaumont), Ralph Fiennes (Ben Emmerson), Adam Bakri (Yasar Gun), e.a.| Speelduur: 112 minuten | Jaar: 2019

Met het Oscarwinnende Tsotsi had de Zuid-Afrikaanse regisseur Gavin Hood een ticket naar Hollywood te pakken, maar eenmaal daar ging hij al snel onderuit met X-Men Origins: Wolverine. Nu verdient elke regisseur wel een uitglijder op zijn cv, maar Hood lijkt hier tien jaar later nog steeds op aangekeken te worden. Waarschijnlijk dat hij daarom ver bij dergelijke grote studioprojecten vandaan blijft en zich meer toelegt op kleinschaligere prestigefilms waarin gewichtige zaken aan bod komen. Met Official Secrets duikt hij voor de derde keer in de War on Terror. Na martelpraktijken in Rendition en droneaanvallen in Eye in the Sky, wordt ditmaal ingegaan op de leugens van de Britse regering in aanloop naar de Irakoorlog.

Official Secrets vertelt het waargebeurde verhaal van klokkenluider Katharine Gun, die in 2003 werkzaam was voor de Britse inlichtingendienst GCHQ. Niet als hoge officier, maar simpelweg als jonge kantoormedewerkster met als taak opgenomen Chinese telefoongesprekken te beluisteren op aanwijzingen voor mogelijke aanslagen. Wat dat betreft lijkt haar werk niet bijster veel af te wijken van de praktijken waar Edward Snowden later voor zou waarschuwen. Maar met een overheid die zijn burgers in de gaten houdt om de rotte appels ertussenuit te vissen, heeft zij geen problemen. Haar morele bezwaren ontstaan pas met het verschijnen van een interne memo waarin staat dat de Britse organisatie zijn Amerikaanse collega's van de NSA dient te assisteren in het vergaren van chantabele informatie over VN-lidstaten die dwarsliggen in het steunen van een resolutie voor de op handen zijnde Irakoorlog. Een schimmige vriendendienst om de trans-Atlantische banden te versterken.

Katharine speelt de informatie via enkele tussenpersonen door naar de pers, waarna enkele journalisten van The Observer ermee aan de slag gaan. Deze zondagskrant heeft zich al uitgesproken voor militair ingrijpen in Irak, maar de ouderwetse hoofdredacteur laat zijn journalistieke instinct spreken; het is een verdomd goed verhaal en dan mag politiek wel even een pas op de plaats maken. Je zou mogen hopen dat dit ook bij minder sterke verhalen het geval zou zijn, maar het moet maar. Op dat moment wordt Official Secrets voor even een korte variant op All the President's Men, resulterend in een lekker zelfbewuste opmerking wanneer een journalist zijn contactpersoon ontmoet in een ondergrondse parkeergarage: "Dit is wel erg Deep Throat, hè?" Maar de reden blijkt voor deze plek simpel: hier is geen mobiel bereik. Dat was ten tijde van Watergate nog geen afweging, maar de associatie is er niet minder om.

Misschien nog wel meer dan Katharine staat het verhaal centraal. Want terwijl we een kijkje krijgen in de keuken van de Britse pers, is Katharine enige tijd afwezig. Die zit immers in stille angst af te wachten wat er met de gelekte informatie zal gebeuren. We zien haar pas weer wanneer ze ontdekt dat het verhaal de voorpagina van The Observer siert. Maar daarmee komt het als een boemerang bij haar terug, want haar bazen weten direct dat er is gelekt. Een intern onderzoek wordt opgestart, maar Katharine houdt de eer aan zichzelf en geeft zich aan bij haar leidinggevenden. De gevolgen liegen er niet om: ze wordt ontslagen, publiekelijk gebrandmerkt als spion en na lang wachten aangeklaagd voor haar daden.

Nu is de beschuldiging van spionage een interessante. In de traditionele betekenis duidt dat woord op het doorspelen van gevoelige informatie naar een vijandige partij of land. Maar Katharine heeft enkel de klok geluid over de interne misstanden van een overheidsinstantie. Omdat haar contract het kenbaar maken van staatsgevoelige informatie verbiedt, is ze strafbaar, maar dat roept wel de vraag op hoe je dan een overheid ter verantwoording roept wanneer die zich niet aan de regels houdt. Een overheid werkt immers niet voor zichzelf of voor bevriende naties, maar voor het volk. Deze spagaat steekt opnieuw de kop op wanneer Katharine wordt aangeklaagd en dus juridische verdediging nodig heeft. Maar net wanneer dat lijkt te zijn geregeld, wordt haar duidelijk gemaakt dat het bespreken van de doorgespeelde informatie met haar advocaten eveneens contractbreuk betekent. Door in dienst te treden van de overheid heeft ze praktisch al haar rechten opgegeven.

Maar uiteindelijk weet elke kijker weet hoe dit eindigt: die oorlog is er gewoon gekomen. Dat verlies lijdt Katharine al vroeg in de film en deze tragiek blijft constant naklinken. Official Secrets schetst daarmee een systeem waarin de overheid zich zodanig heeft losgekoppeld van zijn eigen regels dat zelfs de waarheid niet tussenbeide kan komen. Het is dan ook niet toevallig de wet op basis waarvan Katharine wordt aangeklaagd, pas is ingevoerd nadat een eerdere klokkenluider niet juridisch kon worden vervolgd. Official Secrets weet hier een zeer onderhoudende David-tegen-Goliathvertelling van te maken, die mooi laat zien dat Goliath zich in de vorm van de Britse overheid opvallend vaak bedient van pure blufpoker. Blijkbaar een winnende strategie, want ondanks alles wat Katharine Gun moest doorstaan, heeft ze de Irakoorlog (of Britse betrokkenheid daarin) niet kunnen tegenhouden. Ach ja, in ieder geval heeft ze er een goede film aan overgehouden.