recensie van de film
Regie: Luca Guadagnino | Scenario: Justin Kuritzkes | Cast:
Daniel Craig (William Lee), Drew Starkey (Eugene Allerton), Jason
Schwartzman (Joe Guidry), Colin Bates (Tom Williams), Henrique Zaga
(Winston Moor), Lesley Manville (Dokter Cotter), e.a. Speelduur: 136 minuten | Jaar: 2024
Luca Guadagnino is een van de meest veelzijdige regisseurs van deze tijd. In slechts één jaar ging hij van Call Me By Your Name, een zoete, ontroerende coming-of-agefilm, naar Suspiria, een alternatieve, bloederige horrorremake van cultlegende Dario Argento. Met de combinatie van Challengers en Queer flikt hij het weer om binnen een jaar twee compleet tegengestelde films uit te brengen.
Waar Challengers een rap, dynamisch en zeer vermakelijk sportdrama was, is Queer
een traag, spiritueel en ontoegankelijk filmhuisdrama. Dat kan
verkeerde verwachtingen scheppen en het verkeerde publiek aantrekken.
Dat wil niet zeggen dat Queer de mindere van de twee is; ze zijn simpelweg niet met elkaar te vergelijken.
In veel opzichten is Queer een spirituele opvolger van Guadagnino's doorbraak Call Me By Your Name.
De film volgt William Lee, een homoseksuele Amerikaan gespeeld door
Daniel Craig, die zich heeft gesetteld in Mexico-Stad in de jaren
vijftig. Zijn dagelijkse bezigheden bestaan uit het hangen met zijn
(minstens net zo homoseksuele) vrienden, met wie hij voornamelijk
drinkt, rookt en andere mannen versiert.
Veel komen we niet te
weten over William, maar uit zijn trekjes en levensstijl is veel af te
leiden. Zijn nonchalante houding en chique kledingstijl impliceren dat
hij uit een rijke familie komt. Craig voegt een ongelofelijke
hoeveelheid diepte toe aan zijn personage door de manier waarop hij
praat, beweegt en reageert. Aan deze subtiele hints is af te lezen waar
William slechte ervaringen mee heeft en waar zijn uitbundige levensstijl
vandaan komt.
Normaal gesproken slaagt William erin om met zijn
natuurlijke charme de meeste mannen te versieren, maar een jongere man
genaamd Eugene Allerton lijkt daar niet gevoelig voor. William en zijn
vrienden vermoeden dat Allerton queer is, maar zeker weten doen ze dat
niet. William, de charmeerbeer die hij is, laat het er niet bij zitten
en begint een obsessieve versieringsjacht op de jongeman.
De 'slice of life'-atmosfeer uit Call Me By Your Name
is ook hier te vinden. De wijk in Mexico-Stad is prachtig vormgegeven
en heeft echt een eigen karakter. Dat komt vooral door de mooie,
natuurlijke dynamieken tussen de mensen in de buurt.
Toch is het
moeilijk om inzicht te krijgen in Williams belevingswereld. Hij is
excentriek, maar zijn beweegredenen voor wat hij doet, blijven
grotendeels onduidelijk. Is hij gewoon extreem geil, probeert hij een
trauma te verwerken, is hij een adrenalinejunkie of is er een groter,
complexer motief? Het antwoord is waarschijnlijk een combinatie van deze
factoren, maar de film geeft daar geen duidelijk antwoord op.
Om
dit beter te begrijpen, is het belangrijk om de semantiek van het woord
'queer' te verkennen. Tegenwoordig is het een parapluterm voor (bijna)
alle mensen die bij de LHBTQIA+-gemeenschap horen, maar van oudsher
betekent het 'vreemd' of 'apart'. Dat is precies hoe veel mensen die
queer zijn, zich lange tijd, en vaak nog steeds, voelen. Alsof ze
nergens bij horen, en altijd buitenstaanders blijven.
Door de
kijker compleet te vervreemden van Williams belevingswereld wordt die
queerervaring overgebracht. Waar William vroeger, waarschijnlijk nog
steeds, voelde alsof hij nergens bij hoort, zo voelt de kijker zich bij
William. We zijn gewend om te sympathiseren met, of diep begrip te
hebben voor protagonisten in films, zelfs als we het niet eens zijn met
hun moreel (zoals in Joker of Der Untergang).
Omdat
we geen duidelijk inzicht krijgen in Williams moraal, normen, waarden
en ervaringen, is het moeilijk om grondig begrip of diepe sympathie voor
hem te hebben. Het verhaal gaat doodleuk door zonder dat je daar écht
onderdeel van bent. Als observant sta je erbuiten. Je wordt slechts
indirect in Williams belevingswereld geplaatst; je hoort er niet bij.
Dit
gevoel wordt vertienvoudigd wanneer de film een ommezwaai maakt en
ontaardt in een spiritueel, bijna experimenteel verhaal. William heeft
een fascinatie voor een plant die wordt gebruikt voor een middel dat hem
telepathische gaven zou geven. Daarvoor moet hij naar de
Zuid-Amerikaanse jungle, en vanaf dat punt wordt Queer een psychedelische trip.
Guadagnino's
nieuwste film verrast op ieder front. Hij zoekt de grenzen op met wat
hij in zijn film kan stoppen. De kwaliteit wordt er niet minder op. De
Italiaanse regisseur blijft vernieuwen zonder pretentieus te worden. Ook
verrassend is dat de film is geschreven door Justin Kuritzkes, die ook Challengers schreef (en faam verwierf met de 'Potion Seller'-meme).
Dat Queer
net zo succesvol en geliefd zal zijn als Guadagnino's andere films is
onwaarschijnlijk, maar het is zeker een van de meest unieke. Daniel
Craig levert de beste prestatie van zijn carrière, zonder de andere
aspecten van de film te overschaduwen. De film kent geen hoge pieken,
maar zweeft op een uitzonderlijk hoog constant niveau. Een spiritueel
avontuur zoals dit is zeldzaam, maar meer dan welkom.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten